ก่อนอื่นต้องทำความเข้าใจก่อนว่าการบริจาคเลือดแต่ละครั้งนั้นเราจะต้องเสียปริมาณเลือดประมาณ 350 – 450 ซีซี จากทั้งหมดที่มีในร่างกายประมาณ 4,000-5,000 ซีซี หรือคิดเป็น 8% ของน้ำหนังตัวของผู้บริจาค ดังนั้นจึงมีข้อกำหนดว่าผู้บริจาคเลือดควรมีน้ำหนักตัวไม่ต่ำกว่า 45 กิโลกรัม เพราะจำนวนเลือดที่จะเจาะเก็บใส่ถุงบรรจุโลหิต อย่างน้อยต้องได้ 350 ซี.ซี ซึ่งคิดเป็น 8 % ของน้ำหนักตัวของผู้บริจาคนั้นเอง ซึ่งหลังจากเสียเลือดแล้ว ไขกระดูกจะทำการกระตุ้นให้สร้างเม็ดเลือดแดงที่มีคุณภาพดีขึ้นมาทดแทน ยิ่งทำให้ร่างกาย สมบูรณ์แข็งแรงขึ้นมากกว่า และ ก่อน มาบริจาค ควรพักผ่อนให้เต็มที่ นอนหลับสนิทอย่างเพียงพอไม่ต่ำกว่า 5-6 ช.ม. ร่างกายไม่เจ็บป่วยด้วยโรคใดๆ ไม่รับประทานยาใดๆ รับประทานอาหารได้ตามปกติ งดเครื่องดื่มมึนเมา เช่น สุราหรือเบียร์ เป็นต้น แต่ควรดื่มน้ำเปล่าให้มาก ครึ่งชั่วโมงก่อนบริจาคและหลังบริจาค หลังบริจาคแล้วไม่ควรออกกำลังกายหนักๆ และควรพักผ่อนให้เพียงพอ
บริจาคเลือดแล้วทำให้อ้วนไหม?
หลายคนคงกลัวและเคยได้ยินมาว่า”บริจาคเลือดแล้วจะทำให้อ้วนขึ้น” ซึ่งในความเป็นจริง การบริจาคเลือดไม่ทำให้อ้วน แต่ความอ้วนหรือมีน้ำหนักเกินมาตรฐานเกิดจากนิสัยการรับประทานอาหารที่ไม่ถูกต้อง เช่นรับประทาน อาหารที่มีแป้งน้ำตาลสูง และทานอาหารที่มีไขมันมากเกินไป ขาดการออกกำลังกายและดูแลร่างกายอย่างสม่ำเสมอ ผู้บริจาคเลือดส่วนใหญ่เป็นคนมีสุขภาพสมบรูณ์แข็งแรงอยู่แล้ว ถ้ารับประทานอาหารไม่ถูกต้องและไม่ออกกำลังกายก็มีสิทธิ์ที่จะอ้วนได้เช่นคนที่ไม่ได้บริจาคเลือด
ยาเม็ดสีแดง / สีดำ ที่แพทย์แนะนำให้ทานหลังการบริจาคเลือด หรือ ยาบำรุงเลือดมีผลกับน้ำหนักตัวจริงหรือ?
ยาที่ทางหน่วยให้รับประทานหลังจากการบริจาคเลือดนั้น เป็นยาเสริมธาตุเหล็กจำเป็นต้องรับประทาน เพราะจะได้ช่วยสร้างเม็ดเลือดแดง ทำให้เลือดไม่ไม่ซีดไม่จางและทำให้สามารถบริจาคเลือดได้ตลอดไป ยานี้บางคนกินแล้วอาจมีอาหารอยากรับประทานอาหารมากขึ้น ก็ต้องควบคุมด้วยการรับประทานอาหารที่ถูกสัดส่วน ไขมันน้อยและออกกำลังกายสม่ำสมอ ก็จะช่วยให้ควบคุมน้ำหนักได้
หลังบริจาคเลือดแล้วทานของหวานๆจะทำให้อ้วน?
หลังบริจาคเลือดควรดื่มน้ำมากๆ เพื่อชดเชยเลือดที่เสียไป ขณะเดียวกัน ถ้าได้รับประทานน้ำหวานหรือโอวันติน ก็จะสดชื่นขึ้น เพียงแก้วเดียวไม่ทำให้อ้วน แต่ถ้ากินของหวานเป็นนิสัยอยู่แล้ว ก็ต้องปรับเปลี่ยน ลดอาหารหวานๆลง ทานอาหารที่ถูกสัดส่วนมีคุณประโยชน์แทนก็ไม่ต้องกังวล
ถ้าอยู่ในช่วงลดน้ำหนักอยู่บริจาคเลือดได้หรือไม่
ถ้าอยู่ในช่วงควบคุมอาหารหรือลดน้ำหนักด้วยการออกกำลังกายและการควบคุมอาหารที่ถูกต้องแล้ว ร่างกายก็จะไม่ทรุดโทรมก็สามารถบริจาคเลือดได้อย่างไม่มีปัญหา ในทางกลับกันหากลดน้ำหนัก ด้วยวิธีที่ผิด เช่นกินยาลด หรืองดอาหาร ก็อาจทำให้ร่างกายทรุดโทรม ซึ่งไม่ควรบริจาคเลือด
Credit: Club 25 ศูนย์บริการโลหิตแห่งชาติ สภากาชาดไทย
