ปัจจุบันค่านิยมความอยากผอม อยากหุ่นดีเหมือนนักร้อง ดารา ถือเป็นค่านิยมที่กระจายไปทั่ว ไม่ว่าชายหรือหญิง โดยเฉพาะในวัยรุ่น แต่ละคนหันมาให้ความสำคัญกับเรื่องรูปร่างหน้ากันมากขึ้น ยิ่งบวกรวมกับนิสัยคนในปัจจุบัน ที่ชอบอะไรเร็วๆง่ายๆและสบาย จึงทำให้เกิดสูตรลดน้ำหนักมากมาย ออกมาตอบสนองความต้องการกัน
“สูตรลดน้ำหนัก” สูตรนึงที่มีคนพูดถึงบ่อยๆ แถมมีคนมากมายทดลองทำ สำเร็จบ้างไม่สำเร็จบ้าง คงหนีไม่พ้น สูตรน้ำหนักแบบเร่งด่วน หรือ พวกสูตร 3 วัน 7 วัน ที่บ้างบอก ลดได้ 5 กิโลกรัม ภายใน 7 วัน บ้างบอก กิน 3 วัน ลงได้ 4 กิโลกรัม บ้างก็ดึงเอาชื่อคนดังๆมาแครมว่าเป็นสูตรดารา สูตรนางเอก สูตรนางฟ้า สูตรเทพประทาน มากมายหลากหลาย แล้วแต่จะหยิบยกมาชวนเชื่อ ทำให้คนอ้วนอย่างเราๆเพ้อถึงผลลัพธ์ที่จะได้เมื่อทำตามสูตร
หลักการของสูตร 3 วัน 7 วัน
สูตรเร่งรัดเหล่านี้ความจริงไม่ใช่ของใหม่แต่อย่างใด แต่เป็นสูตรที่ได้ยินและคุ้นเคยกันมานาน แต่จะมีการปรับและเปลี่ยนแปลงสูตรไปเล็กน้อยให้เหมาะสมกับกลุ่มและช่วงเวลา จากการค้นและเปรียบเทียบหลายๆสูตรประกอบกัน สูตรลดน้ำหนักแบบเร่งด่วนเหล่านี้ จะมีหลักการและพื้นฐานคล้ายๆกัน
โดยสูตรทุกสูตรจะเป็นการให้ตารางอาหารแต่ละวัน 3 มื้อ คือ เช้า เที่ยง และเย็น ให้ทานอาหารตามชนิดและปริมาณตามที่จัดให้ บางสูตรให้ทำเป็นรอบ รอบละ 3 วัน ทำซ้ำ 2 รอบและหยุด 1 วัน หรือ บางสูตรให้ทำเจ็ดวัน ติดต่อกัน 2 สัปดาห์ หยุด 1 วัน โดยถ้าหยุด หรือ หลุดโปรแกรมให้เริ่มใหม่
ตัวอย่างตารางอาหารสูตร 7 วัน
วันที่ 1
- เช้า น้ำผลไม้คั้น หรือโยเกิร์ต 1 ถ้วย
- กลางวัน ไข่ต้ม 2 ฟอง
- เย็น สลัดผัก
วันที่ 2
- เช้า น้ำผลไม้คั้น หรือโยเกิร์ต 1 ถ้วย
- กลางวัน ไข่ต้ม 2 ฟอง
- เย็น สลัดผัก
วันที่ 3
- เช้า กาแฟไม่ใส่น้ำตาล หรือโยเกิร์ต 1 ถ้วย
- กลางวัน เกาเหลาลูกชั้น 1 ชาม(หมู, เนื้อ)
- เย็น สลัดผัก
วันที่ 4
- เช้า น้ำผลไม้คั้น หรือกาแฟดำและขนมปัง 1 แผ่น
- กลางวัน สลัดผัก และไก่ยาง 1 ชิ้น
- เย็น โยเกิร์ต 1 ถ้วย
วันที่ 5
- เช้า น้ำผลไม้คั้น หรือกาแฟไม่ใส่น้ำตาล 1
- กลางวัน ส้มตำ และไก่ย่าง 1 ชิ้น
- เย็น สลัดผัก
วันที่ 6
- เช้า น้ำผลไม้คั้น หรือกาแฟไม่ใส่น้ำตาล 1 ถ้วย
- กลางวัน ปลานึ่ง หรือ ปลาเผา ไม่จำกัด
- เย็น สลัดผัก
วันที่ 7
- เช้า ข้าว 1 ทัพพี และเนื้อ 1 ชิ้น หรือไข่ต้ม 1ฟอง
- กลางวัน เกาเหลาลูกชั้น 1 ชาม (หมู, เนื้อ)
- เย็น สับปะรด 1 ชิ้น
สูตร 3 วัน 7 วัน ทำแล้วได้ผลไหม
แน่นอนเมื่อดูจากทุกๆ comment ทุกๆคนที่ทดลองทำตามสูตร ต่างพูดเป็นเสียงเดียวกันว่า สูตรเร่งด่วน 3 วัน 7 วันนั้น สามารถลดน้ำหนักได้จริงโดยไม่ต้องสงสัย และสามารถลดได้ในปริมาณมากภายในระยะเวลาอันสั้น
พอมาถึงตรงนี้เชื่อว่าหลายคน คงคิดจะเริ่มทำตามสูตรซะเดี๋ยวนี้เลยใช่ไหม? แต่เดี๋ยวก่อน ลองอ่านเนื้อหาให้จบก่อนค่อยตัดสินใจ ในเมื่อสูตรมันได้ผล แต่ทำไมกูรูด้านการลดน้ำหนักทั้งหลายจึงออกมาค้านแบบหัวชนฝาว่า ไม่ควรใช้สูตรเร่งรัด เหล่านี้ในการลดน้ำหนักหล่ะ
ตัวแปรที่ทำให้ สูตร 3 วัน 7 วัน ลดน้ำหนักได้
เมื่อเอาสูตรการลดแบบ 7 วันที่ยกตัวอย่างไป มาหาค่าปริมาณพลังงาน และ คุณค่าโภชนาการ โดยละเอียด จะเห็นได้ว่า การใช้สูตรแบบเร่งรัดนี้ไม่ต่างอะไรกับการอดอาหาร โดยจำกัดให้รางกายได้รับพลังงานต่ำและ คุณค่าทางอาหารไม่เพียงพอ เมื่อนำมื้ออาหารที่ถูกจัดมาตามตัวอย่าง มาวิเคราะห์โดยละเอียด อาหารตามสูตรจะให้พลังงานและสารอาหารดังนี้
ตัวอย่างของ วันที่ 1 จาก สูตร 7 วัน
มื้อเช้า: น้ำผลไม้คั้น 200 ml.
พลังงาน | 94 kcal |
คาร์โบไฮเดรต | 21.8 กรัม |
ไขมัน | 0.4 กรัม |
โปรตีน | 1.5 กรัม |
มื้อกลางวัน: ไข่ต้มทั้งใบ 2 ฟอง
พลังงาน | 156 kcal |
คาร์โบไฮเดรต | 1.1 กรัม |
ไขมัน | 10.6 กรัม |
โปรตีน | 12.6 กรัม |
มื้อเย็น: สลัดผักไม่มีเนื้อสัตว์
พลังงาน | 33 kcal |
คาร์โบไฮเดรต | 6.7 กรัม |
ไขมัน | 2.6 กรัม |
โปรตีน | 0.1 กรัม |
น้ำสลัดชนิดใส 1 ช้อนโต๊ะ
พลังงาน | 43 kcal |
คาร์โบไฮเดรต | 1.5 กรัม |
ไขมัน | 4.2 กรัม |
โปรตีน | 0 กรัม |
เมื่อเอาค่าสารอาหารทั้งหมดมารวมกัน หากทานอาหารตามสูตรนี้ 1 วัน พลังงานที่ร่างกายจะได้รับคือ 326 kcal เท่านั้น โดยสารอาหารที่ได้คือ คาร์โบไฮเดรต 31.1 กรัม ไขมัน 17.8 กรัม โปรตีน 14.2 กรัม เมื่อเฉลี่ยผลลัพธ์ออกมา หากทานตามสูตรนี้ 7 วัน ร่างกายจะได้รับพลังงานโดยประมาณแค่ 2,450 kcal – 2500 kcal เท่านั้น
ในขณะที่ การลดน้ำหนักที่ถูกต้อง โดยจะไม่ทำลายสุขภาพนั้น จะต้องจัดปริมาณพลังงานและสารอาหารให้ได้รับน้อยกว่าที่ร่างกายต้องใช้ โดยค่าเฉลี่ยการใช้พลังงานของผู้ชายอยู่ที่ 2000 kcal และ ผู้หญิงอยู่ที่ 1600 kcal ซึ่งหากลดการรับพลังงานลงแค่วันละ 300-400 kcal ก็สามารถลดน้ำหนักได้ 0.5-1 กิโลกรัมต่อสัปดาห์อยู่แล้ว แต่ตามสูตรแบบเร่งรัด 3 วัน 7 วันนั้น กลับลดพลังงานลงมากถึง 1,250 kcal ต่อวันเลยทีเดียว ด้วยเหตุนี้เองจึงทำให้น้ำหนักตัวลดลงอย่างรวดเร็ว
ผลเสียจากการใช้สูตรลดน้ำหนัก แบบ 3 วัน 7 วัน
แน่นอนเมื่อลดได้อย่างรวดเร็ว ผลเสียและความเสี่ยงที่เกิดขึ้นก็มีมากเป็นเงาตามตัว รูปร่างผอมชวนฝันที่ได้มานั้นเป็นเหมือนดาบสองคมที่แฝงผลเสียระยะยาวกับร่างกายอยู่ไม่น้อย
น้ำหนักลงเพราะอาการขาดน้ำ
อีกสิ่งนึงที่ทำให้ผู้ที่ใช้สูตรลดน้ำหนักแบบเร่งรัด มีน้ำหนักตัวลดลงอย่างรวดเร็วคือ ปริมาณน้ำและน้ำหนักอาหารที่ตกค้างในกระเพาะอาหารหายไป เมื่อรับประทานตามสูตร อาหารในแต่ละวันมีปริมาณค่อนข้างน้อย และ อาหารส่วนใหญ่จะเป็นผักและผลไม้ ปริมาณกากใยอาหารที่ตกค้างอยู่ในระบบย่อยอาหารมีน้ำหนักน้อย เบา ประกอบกับการทานโยเกิร์ตและกาแฟดำ ที่มีฤทธิ์เป็นยาระบายอ่อนๆ ที่ทำร่างกายขับถ่ายและขับน้ำมากขึ้น
เมื่อปริมาณน้ำหนักที่หายไปเกิดจากปริมาณอาหารที่อยู่ในระบบย่อยอาหารน้อย และ ปริมาณน้ำในร่างกายที่ถูกขับออกพร้อมการขับถ่าย น้ำหนักที่ลดได้จึงเป็นเพียงตัวเลขบนตราชั่งเท่านั้น ซึ่งตัวเลขของปริมาณน้ำในร่างกาย ความจริงแล้วสามารถเพิ่มขึ้นและลดลงได้แบบวันต่อวันเฉลี่ย 1.5-2 กิโลกรัมต่อวัน เมื่อหยุดทำสูตร น้ำหนักจึงดีดกลับมาอย่างรวดเร็ว เรียกได้ว่าขึ้นแบบวันต่อวันเช่นกัน
ภาวะขาดอาหารทำให้การเผาผลาญพลังงานลดลง
สาเหตุหลักที่ทำให้เหล่านักโภชนาการและ กูรูด้านการลดน้ำหนัก ไม่เห็นด้วยกับการลดน้ำหนัก สูตร 3 วัน 7 วัน เนื่องจากการได้รับพลังงานที่น้อยจนเกินไป เมื่อร่างกายได้รับพลังงาน ไม่เพียงพอต่อการใช้งาน ร่างกายจะเรียนรู้และหาวิธีการเอาชีวิตรอดจากภาวะขาดอาหาร โดยลดการทำงานของระบบต่างๆในร่างกายที่ใช้พลังงานสูงๆลง และจะค่อยๆสลายโปรตีนในกล้ามเนื้อมาเป็นพลังงานทดแทน ในขณะที่จะกักเก็บไขมันสะสมไว้ให้ได้มากที่สุด
เมื่อกล้ามเนื้อมีปริมาณน้อยลง จึงทำให้ระดับการเผาผลาญพลังงานระหว่างวันน้อยลงตาม และเมื่อทำต่อเนื่องเป็นเวลานานๆ ร่างกายจะปรับกลไกเข้าสู่สภาวะจำศีลโดยสั่งให้ใช้พลังงานให้เท่ากับปริมาณที่ได้รับเท่านั้น
ถ้าหากยังเป็นวัยรุ่นร่างกายอาจหยุดการเจริญเติบโต สมองทำงานช้าลง เคลื่อนไหวช้า กล้ามเนื้ออ่อนเเรง เหนื่อยง่าย กระดูกและฟันเปราะ ด้วยสภาวะดังกล่าว เมื่อทานอาหารในปริมาณมากขึ้นจากเดิมแม้เพียงเล็กน้อย ก็สามารถทำให้น้ำหนัก เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว เพราะร่างกายเผาผลาญได้น้อยลงนั่นเอง
จิตตกลดแล้วกลับมาอ้วนใหม่
สูตรลดน้ำหนักแบบ 3 วัน 7 วัน เป็นสูตรอาหารที่ไม่สามารถปฏิบัติเป็นกิจวัติประจำวันได้เป็นเวลานานเนื่องจากมีการจำกัดปริมาณและชนิดของอาหาร อย่างเข้มงวด เป็นสูตรอาหารที่ก่อให้เกิดความเครียดสูง เมื่อทำไปได้ซักระยะ จะทำให้ร่างกายและจิตใจเกิดความเครียด อารมณ์แปรปราวน สมองเฉี่อยชา ซึมเศร้า จากการโหยหาการทานอาหารที่อยากทาน เมื่อความอยากอาหารมีสูงมาก จึงทำให้ร่างกายมีความต้องการอาหารแบบฉุดไม่อยู่
เมื่อกลับมาทานอาหารตามปรกติ ก็จะทานในปริมาณที่มากขึ้น ทานแบบไม่มีสติ ทำให้เกิดภาวะน้ำหนักตัวดีดขึ้นอย่างรวดเร็ว หรือโยโย่เอฟเฟก น้ำหนักตัวจะเพิ่มขึ้นและกลับมาอ้วนเหมือนเดิม หรือ มากกว่าเดิมในบางราย และเมื่อล้มเหลวหลายครั้งก็จะทำให้เกิดความเครียดสะสม หมดกำลังใจ ท้อแท้ และลดคุณค่าในตัวเองลง
ผลเสียที่เกิดกับสรีระ
อย่างบอกไปว่าการลดน้ำหนักสูตรเร่งรัดนี้จะทำให้น้ำหนักตัวลดลงอย่างรวดเร็ว จากการสูญเสียน้ำ กล้ามเนื้อ ปริมาณกากอาหาร และ ไขมันบางส่วนเท่านั้น คนที่ทำตามสูตร จะมีรูปร่างผอมลง แต่มีเนื้อนิ่ม เหี่ยวย้วย และไม่กระชับ มีผิวหนังหย่อนยาน เนื่องจากมวลไขมันภายใต้ชั้นผิวหนัง (skinny fat) ยังคงอยู่ในขณะที่ผิวหนังยังหดกลับไม่ทัน
ผลเสียที่เกิดขึ้นกับสุขภาพ
การลดน้ำหนักสูตร 3 วัน 7 วันนี้ เหมือนจะลดได้เพียงตัวเลขน้ำหนักและทำให้ผอมลงเท่านั้น แต่ผลที่ตามมาจากการขาดโภชนาการและสารอาหารที่จำเป็น จะส่งผลโดยตรงกับความแข็งแรงและสุขภาพของร่างกายโดยรวม และยังเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดโรคหลายๆชนิดอีกด้วย
เมื่ออ่านมาถึงตรงนี้แล้วเชื่อว่าทุกคนคงเริ่มคิดทบทวนก่อนตัดสินใจใช้สูตรนี้ และให้ความสำคัญกับเรื่องสุขภาพมากกว่าความผอม ที่อาจได้มาแบบฉาบฉวย อย่ามัวแต่สนใจแต่รูปร่างจนหน้ามืดเดินผิดทาง เพราะบางทีก็อาจจะไม่คุ้มกันถ้าเรามีรูปร่างที่สวยงามแต่กลับต้องมาล้มหมอนนอนเสื่อป่วยด้วยโรคร้ายแรงต่างๆ
เรียบเรียง: lovefitt.com
Credit: thaihealth.or.th, Planforfit, health.kapook.com, Jeban